Burada alışkanlık oturtmada kilit bir konu olan aktivasyon enerjisi kuralından bahsetmiştik. “Bir kez aksiyon alınca gerisi geliyor” demişti hatırlarsanız Zeynep Hanım da. Zeynep Hanım bulaşıklar bir kez mutfağa taşındığında makineye yerleştirmenin kolay olduğunu elbette biliyor fakat Zeynep Hanım ve eşini salondaki yemek masasından kaldırıp bulaşıkları mutfağa taşıtacak o ilk aktivasyon enerjisini azaltmanın bir yolu yok mudur acaba?
“Katalist”, kimyasal tepkimelerde aktivasyon enerjisini düşürerek tepkimenin “daha kolay ve daha az enerjiyle” gerçekleşmesini sağlayan maddelere verilen isim.
Mavi eğri katalistin olmadığı durumda gereken aktivasyon enerjisini gösterirken, kırmızı eğri katalistin olduğu durumda azalan aktivasyon enerjisini temsil ediyor.
İşte burada bahsettiğim Seçim Mimarisi tekniği, doğru kullanıldığı takdirde davranışın gerçekleştirilmesi için gereken aktivasyon enerjisini düşürerek bir nevi katalist görevi görüyor.
Zeynep Hanım ve eşinin sistemlerini kurarken ve Hedefi Öldür Egzersizi yaparken gözden kaçırdığı bir nokta vardı. Yemeklerini her gün salonda yemeyi tercih ediyorlar ve yemek yerken televizyon izlemekten de keyif alıyorlardı. Fakat salon kanepeleri de yemek masalarına çok yakın olunca yemek biter bitmez kanepeye kıvrılıp favori dizilerini daha rahat bir konumda izlemeye devam ediyorlardı. Hal böyle olunca özellikle de her ikisinin de işten eve yorgun döndüğü günlerde, bulaşıklar ve masayı toplama işi için gereken ilk aktivasyon enerjisi azalmak yerine artıyordu (“Kim kalkıp taşıyacak bulaşıkları şimdi mutfağa şurada rahat rahat oturmak varken?”). Zeynep Hanım ve eşi Seçim Mimarisi tekniğini uygulayarak bir karar aldılar ve yemek masalarını salonun bir köşesine (mutfağa daha yakın olan köşeye), kanepe ve televizyonlarını ise salonun diğer köşesine taşıdılar. Böylece yemek yerken televizyon izlemeyecek, yemeklerini daha yüksek bir farkındalıkla yiyebilecek ve birbirleriyle sohbet edebileceklerdi. “Yemek sonrası bulaşıkları makineye yerleştirip masayı temizledikten sonra televizyonu açacağız.” kararı da alarak Sistemlerini revize ettiler.
Zeynep Hanım ve eşi, Seçim Mimarisi tekniğini bir katalist olarak kullandılar ve davranışı gerçekleştirmek için gereken aktivasyon enerjisini azalttılar. Peki siz, oturtmak istediğiniz alışkanlıklarda Seçim Mimarisi tekniğini hangi yollarla bir katalist olarak kullanabilirsiniz? Bir “Katalist Bulma Egzersizi” yapmaya var mısınız? Bunun için tek yapmanız gereken, alışkanlığı oturtmak istediğiniz mekanı gözden geçirerek kendinize şu soruyu sormanız: “En iyi seçeneği en kolay seçenek konumuna mekanda yapacağım değişimlerle nasıl getirebilirim?”.