Günün birinde bir profesör sınıfa girer ve öğrencilerine o gün sürpriz bir sınav yapacağını duyurur. Sınıfta bir dalgalanma olur, herkes kaygılanmıştır. Profesör sınıfı dolaşır, kağıtları arkası dönük olacak şekilde tek tek öğrencilerin masalarının üzerine bırakır. Dağıtma işlemi tamamlanınca “Tamam, şimdi çevirebilirsiniz kağıtları.” der profesör.
Hayret, kağıtların üzerinde hiçbir soru yoktur! Yalnızca küçücük bir siyah nokta durmaktadır her bir kağıdın ortasında. Herkes şaşkın, ne yapacağını bilemez gözlerle profesöre bakar. Profesör gülümser ve “Tamam, şimdi kağıtta ne görüyorsanız onu yazmanızı istiyorum. Herkes mutlaka birkaç cümle yazsın.” der.
Öğrenciler şaşkındır, kendilerine verilen görevi tamamlamaya çalışırlar. Dersin sonunda profesör tüm kağıtları toplar ve yanıtları sesli okumaya başlar. Kimi noktanın büyüklüğünü tarif etmiştir, kimi noktanın koordinatlarını… Cevapları okumayı tamamladıktan sonra profesör öğrencilerine döner ve şu cümleler çıkar ağzından:
“Hiçbiriniz bu sınavdan not almayacaksınız. Sadece bir konu üzerine düşünmenizi istemiştim. Hepiniz siyah nokta üzerine yazmışsınız, beyaz sayfadan bahseden tek bir kişi bile yok. Hayatta da böyle değil mi? Hepimizin gözlemleyeceği ve bir şeyler öğreneceği bir beyaz kağıdı varken bu minicik siyah noktaya takılı kalmaz mıyız çoğunlukla? Oysa şükran duyacağımız ne çok şey var. Ebeveynlerimiz, arkadaşlarımız, sağlıklı olmak, bir işe sahip olmak, bir çocuğun gülümsemesi, bir köpeğin heyecanla koşturması…”
Bu hikayeyi sanırım ilk kez lisedeyken okumuştum bir kitapta. Geçenlerde tekrar karşıma çıkınca burada da paylaşmak istedim. Bana kalırsa, ne sadece beyaz kağıda, ne sadece siyah noktaya odaklanmalıyız. Hayat, her ikisinin de farkında olduğumuz, birinden birini yok etmeye çalışmadığımız, yalnızca büyük beyaz sayfaya küçük siyah noktadan çoğunlukla daha çok değer verdiğimiz bir yer olsa güzel olmaz mı?
Bir de küçük bir not: öğrencilerin neden siyah noktaya odaklanmış olabileceğinin bilimsel bir açıklaması da var aslında, merak ederseniz burada bulabilirsiniz 😊 #nerdalert.
Genişlet ve İnşa Et
[…] Küçük Siyah Nokta hikayesine geri dönüp, olayları Genişlet ve İnşa Et Teorisi kapsamında yorumlarsak, öğrencilerin beklenmedik bir sınavla karşılaşmaları temelde kaygı yaratan bir durum olarak algılanabilir. Dolayısıyla öğrencilerin büyük çoğunluğunun nötr veya negatif duygu durumu içinde bulunduklarını düşünürsek, sadece noktaya odaklanmış olmaları çok da süpriz bir sonuç değil sanki. Ne dersiniz? […]