Bir önceki paylaşımda, bize rahatsızlık veren duygu ve düşüncelerden kaçabilmek, onları susturabilmek ve kontrol altında tutabilmek adına birtakım deneyimlerden uzak durmak anlamına gelen Deneyimsel Kaçınma‘dan bahsetmiştik. (Eklemekte fayda var, Deneyimsel Kaçınma Kabul ve Kararlılık Terapisi’ne ait bir terim.). Deneyimsel Kaçınma’nın özünde, rahatsızlık yaratan duygu ve düşüncelerin, deneyim boyunca sürekli artacağı ve hiç geçmeyeceği varsayımı yatar. Bugün, Deneyimsel Kaçınma yaşadığınızı farkettiğinizde işinize yarayabileceğini düşündüğüm, Bilişsel Davranışçı Terapi’ye ait Davranışsal Deney (Behavioral Experiment)’den esinlenerek hazırladığım bir yöntemi paylaşmak istiyorum.
Öncelikle bir kağıt alın ve dört sütuna ayırın:
Tarih: buraya deneyi gerçekleştireceğiniz tarihi yazın.
Deneyin Adı: buraya kaçındığınız ve bu egzersizle birlikte deneyimlemek istediğiniz deneyimin adını yazın.
Tahmin: buraya deneyim süresince yaşamayı beklediğiniz duygu, düşünce ve hisleri yazın.
Sonuç: burayı deneyim sona erdikten sonra doldurun ve deneyim hakkında geribildirim yapın. Tahminlerinizle sonuçlarınız ne kadar uyuşuyor?
Farkettiğiniz gibi, yapacağımız şey aslında basit: Kaçındığımız deneyimi deneyimlemek. Ama bunu yaparken deneyime kendinizi itekliyormuş gibi değil de; kendi zihninizi, düşünce, duygu ve bedensel hislerinizi mercek altına alan bir bilim insanı gibi hayal edin kendinizi. Çünkü benim de burada amaçladığım şey kendi kendimizin bilim insanı olabilmek 😊
Dilerseniz birlikte bir örnek yapalım:
Tarih: 22/01/2019
Deneyin Adı: Spor salonunda Stretching dersine katılmak.
Tahmin: Hiç esnek olmadığım için çok canım yanacak. Benim dışımda herkesin hareketleri başarıyla yapabildiğini görünce moralim bozulacak. Hocanın gözleri hep benim üzerimdeymiş gibi gelecek. Bırakıp gitme isteği duyacağım.
Sonuç: Evet, biraz canım acıdı doğru. Fakat kimsenin tüm hareketleri mükemmel yapması gerekmediğini öğrendim. Hocamız vücudumuzu dinlememizi ve keskin bir acı hissettiğimiz anda kendimizi daha fazla zorlamamamızı söyledi. Vücudumu dinlemek ve onun ihtiyaçlarını gözeterek kendim için bir şeyler yapmak beni iyi hissettirdi. Aslında grupta en yeni üye ben olduğum için tüm hareketlerde zorlanan sadece ben olsam da genel olarak keyif aldım.
Ne dersiniz, bir deney yapmaya var mısınız?