İrade gücü dosyasına devam ediyoruz. Ego Tükenmesi kavramını destekleyen iki farklı çalışmaya göz atalım bugün.
1998 yılında gerçekleştirilen bir çalışmada, katılımcıların tamamına üzüntü uyandıran bir film kesiti izletiliyor. Fakat katılımcıların yarısına filmi izlerken ortaya çıkan duygularını bastırmaları ve mimiklerini kontrol etmeleri söylenirken, diğer yarısına böyle bir yönerge verilmiyor. Ardından katılımcıların tamamı kendilerine verilen el yayını dayanabildiğince uzun süre sıkma, yani literatürde etkinliği kanıtlanmış bir irade gücü testine alınıyor. Duygularını bastırmaları yönünde tembihlenmiş olan grup, duygularını içinden geldiği gibi yaşamış olan gruptan çok daha önce pes ediyor bu testte.
Kahneman “Thinking, Fast and Slow” isimli kitabında, “Bilinçli çabanın her çeşidi (bilişsel, duygusal veya fiziksel) ortak bir zihinsel enerji havuzundan besleniyor gibi gözüküyor.” cümlesiyle açıklıyor bu durumu.
2005 yılında yayımlanan bir çalışmadaysa yabancı birini, kendilerinin alçak gönüllü ve sempatik biri oldukları yönünde ikna etmeleri istenen katılımcıların, yine doğal davranmaları istenen katılımcılardan daha fazla Ego Tükenmesi yaşadığı ortaya konuluyor.
Peki irade gücü, gerçekten de bir televizyon kumandasının pili gibi değişmez bir limiti olup böyle pat diye tükenebilen bir şey mi? Öyle ya, terimin adında bile “tükenme” kelimesi geçiyor sonuçta. Peki bir kez tükenen bir pil, artık ne yaparsak yapalım eskisi gibi performans gösteremez mi sizce? Veya bir başka açıdan bakarsak, pilin enerji kapasitesini arttırmak mümkün değil midir? Sonraki paylaşımlarda da bu konular üzerinde duralım 😉
Kaynaklar:
Muraven, M., Tice, D., & Baumeister, R. (1998). Self-control as a limited resource: Regulatory depletion patterns. Journal Of Personality And Social Psychology, 74(3), 774-789. doi: 10.1037//0022-3514.74.3.774
Vohs, K., Baumeister, R., & Ciarocco, N. (2005). Self-Regulation and Self-Presentation: Regulatory Resource Depletion Impairs Impression Management and Effortful Self-Presentation Depletes Regulatory Resources. Journal Of Personality And Social Psychology, 88(4), 632-657. doi: 10.1037/0022-3514.88.4.632
Bu gönderiyi Instagram’da gör