Geçenlerde “Bu karantina günlerinde herkes evde bir şeyler yapmaya başladı. Kimileri ekmek yapıyor, kimileri balkonunda domates yetiştiriyor, kimileri kesip biçtiği tahtalarla kuş evi yapıyor. Sizce bunun nedeni nedir? Tüketici toplumdan üretici topluma geri mi dönüyoruz?” minvalinde bir soru aldım takipçilerimden birinden. Biraz bu konuda konuşalım istiyorum bugün 😉
2017’de 465 katılımcıyla gerçekleştirilen bir araştırmada, fırında bir şeyler pişirmek, tamir işleri yapmak, bitkilerle ilgilenmek, örgü örmek, dikiş dikmek gibi türlü ev içi “kendin yap” (do it yourself; DIY) aktivitelerinin psikolojik iyi oluşumuza (well-being) önemli katkıda bulunduğu paylaşılıyor. Üstelik çalışmanın sonuçları gösteriyor ki, bu aktivitelere zaman ayırmanın en önemli 3 sebebi sırasıyla:
1. Negatif duygudurumu onarmak (mood repair), ki bu etkinin aktiviteyi tamamladıktan sonra da uzun süre devam ettiğini görüyoruz.
2. Sosyalleşmek
3. Anda kalabilmek ve “akış” deneyimini yaşayabilmek. *Akış deneyimi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenlere Mihaly Csikszentmihalyi’nin çok sevdiğim Flow (Akış-Mutluluk Bilimi) isimli kitabını şiddetle öneriyorum.
Makalenin yazarlarından klinik psikolog Ann F. Collier, ev içi kendin yap projeleriyle ilgilenmenin özellikle yoğun stres veya kaygı içeren dönemlerden geçerken psikolojik iyi oluşumuz üzerinde daha da önemli bir etkisi olabileceğini vurguluyor ve ekliyor: “Seçtiğiniz ev içi kendin yap projesinin yeterince kompleks ve bir parça zorlayıcı olmasını tercih edebilirsiniz. Böylece tüm dikkatiniz yaptığınız işte olacaktır ve zihniniz düşünceler alemine dalmayacaktır.” Tam da bu nedenle, seçtiğiniz projenin daha önce yapmadığınız, denemediğiniz bir şey olması daha makbulmüş. Çünkü daha önce yüzlerce kez yaptığımız bir yemeği yaparken veya daha önce onlarca kez çizdiğimiz bir şeyi çizerken beynimizin otomatik pilotta çalışma olasılığını arttırıyoruz. Fakat ne demiştik, bizim istediğimiz şey pür dikkat olmak 🧐 Akış deneyimine giden kapıyı açan kilit gibi düşünebilirsiniz bunu 🔑
Not: Daha önce hiç ekşi mayalı ekmek yapmadım, bu görseli hazırlarken de internetten biraz tarif okuyarak çizmeye çalıştım. Yanlışlıklar mutlaka vardır, çok da ciddiye almayın. Bana gelince, sanırım ekşi mayalı ekmek yapmak değil ama ilk kez ekşi mayalı ekmek çizmeye çalışmak bugünün favori ev içi kendin yap aktivitelerinden oldu! Ayrıca bir bonus da, bir senedir hiçbir tadilat yapmayan ev sahiplerimizin ansızın evde ve bahçede giriştiği o gürültülü tadilatlara hoşgörüyle yaklaşmam oldu.
Sizin favori ev içi kendin yap aktiviteniz ne bugünlerde? Ekşi mayalı ekmek yaptınız mı siz de yakın zamanda? Yorumlarınızı merakla bekliyorum.
Kaynak:
Collier, A., & Wayment, H. (2017). Psychological Benefits of the “Maker” or Do-It-Yourself Movement in Young Adults: A Pathway Towards Subjective Well-Being. Journal Of Happiness Studies, 19(4), 1217-1239. doi: 10.1007/s10902-017-9866-x
Hannah Thomasy, PhD – Why do we bake in times of crisis?